1.«География» термині білдіретін ұғым:
А) планеталарды сипаттау.
В) жерді сипаттау.
С) табиғатты сипаттау.
Д) байлығын сипаттау.
Е) қоршаған ортаны, азаматтық қоғамды сипаттау.
2. Көкжиек тұстарын анықтау:
А) көздеп.
В) дөңгедеп.
С) бағдарлау.
Д) өлшеу.
Е) жоспарға түсіру.
3.Экваторға параллель жүргізілге шеңберлер;
А) меридиан.
В) параллель.
С) экватор;
Д) горизантальдар;
Е)бергштрих.
4. Мұхит массасының тұрақты түрде бір бағытта ауысуының аталуы:
А) өзен;
В) ауа массасы;
С) теңіздер;
Д) ағыстар;
Е)толысу.
5. Су мен ауаның әсерінен болатын үгілу түрі:
А) физикалық;
В) химиялық;
С) органикалық;
Д) шөгінді;
Е) магмалық.
6. Солтүстік полюске жеткен Американдық:
А) Р.Амундсен.
В) Р. Пири.
С) Ф.Беллинсгаузен.
Д) Р.Скотт.
Е)Д.Кук.
7.Жер қыртысының тегістелген түрақты бөлітері;
А) материк.
В)платформа.
С)жазық.
Д)литосфералық таұталар.
Е) таулы аймақ.
8.Ауаның температурасы +10 С шамасында болса,5 км биіктікте қанша.
А)-30.
В)-20.
С)-10.
Д)+10.
Е)-20
9.Монғал тіл тобына жатады:
А) қазақтар.
В) парсытар.
С) буряттар.
Д) полятар.
Е) болгарлар.
10. Солтүстік жарты шардағы ең ұзын түн.
А) 23 желтоқсан.
В) 23 қыркүйек.
С) 22 қыркүйек
Д) 22 желтоқсан
Е) 21 наурыз
11. Тынықмұхиттық және солтүстікамерикалық тақталардың соқтығысынан түзілген тау:
А) Анды
В) Аппалачи
С) Қап
Д) Кордильер
Е) Атлас
12. Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын дала:
А) Сельва
В) Кампос
С) Крик
Д) Вади
Е) Прерий
13. Бір-бірімен өзара тығыз байланысты табиғат компоненттерінің біртұтас жүйесі:
А) жер шары;
В) белдеу;
С) қала;
Д) табиғат кешені;
Е) тропосфера;
14. Оңтүстік Американың жазықты мемлекеті:
А) Перу
В) Чили
С) Парагвай
Д) Эквадор
Е) Колумбия
15. Солтүстік Африкада орналасқан ел:
А) Чад
В) Ангола
С) Египет
Д) Мали
Е) Замбия
16. Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация ұабылданған уақыт:
А) 1990 ж. 16 желтоқсан
В) 1990 ж. 21 желтоқсан
С) 1990 ж. 25 қазан
Д) 1992 ж. 2 наурыз
Е) 1999 ж. 10 қаңтар
17. Республикамыздың ең төмен нүктесі:
А) Каспий маңы ойпаты;
В) Торғай ойысы;
С) Қарақия ойысы;
Д) Зайсан ойпаты;
Е) Тұран ойпаты.
18. «Қазақстан Швейцариясы» деп аталатын өлке:
А) Қарқаралы;
В) Баянауыл;
С) Ұлытау;
Д) Көкшетау;
Е) Қызыларай.
19. Жер бетіне қысымның әр түрлі таралуының негізгі себебі;
А) күн жылуының әркелкі таралуы;
В) жер бедері;
С) ауа массалары;
Д) материктің аумағы;
Е) мұхиттар.
20. Текес және Күнгес өзендерінің қосылуынан пайда болған өзен:
А) Сырдария;
В) Қаратал;
С) Лепсі;
Д) Іле;
Е) Ақсу.
21. Қазаұстанның жазық бөлігінде солтүстіктен оңтүстікке қарай зоналардың ауысуы:
А) дала, шөл, шөлейт;
В) орман, тундра, шөл;
С) қуаң дала, шөлейт, шөл;
Д) орманды дала, дала, шөлейт, шөл;
Е) орманды дала, шөлейт, шөл.
22. Бұл табиғат өлкенің шығысында Қызыларай таулы-қыратты гранитті массиві орналасқан:
А) Сарыарқа;
В) Шығыс Еуропа
С) Сібір жазығы;
Д) Тұран жазығы;
Е) Үстірт.
23. «Қаздың қайтуы» табиғат ескерткіші орналасқан облыс?
А) Алматы;
В) Павлодар;
С) Ақмола;
Д) Атырау;
Е) Жамбыл.
24. Қазақстандықтардың көбінесе жұмыс істейтін экономика саласы:
А) өнеркәсіп;
В) құрылыс;
С) ауыл шаруашылық;
Д) қызмет көрсету саласы;
Е) көлік.
25. Жұмыс уақытың бір өлшемі ішінде өндірілген өнімнің мөлшері:
А) пайдалы жұмыс;
В) еңбек өнімділігі;
С) өзіндік құн;
Д) интенсивтендіру;
Е) жалпы өнім.
26. Темір рудасын байыту әдісі:
А) тазарту;
В) балқыту;
С) флотация;
Д) рекультивация;
Е) өндіру.
27. Қазақстанның шаруашылық мекенінін құрылымда ең ба,алы жерледің бөлігі:
А) 84 %
В) 11 %
С) 3 %
Д) 2 %
Е) 2,3 %
28. Табиғи-рекрециялық ресурсқа жатпайды;
А) су қоймалары;
В) таулы аймақ;
С) каньондар;
Д) ежелгі қалалар;
Е) үңгірлер.
29. Рахман бұлағы орналасқан тау:
А) Алтай;
В) Сауыр;
С) Тарбағатай;
Д) Жоңғар Алатауы;
Е) Тянь-Шынь.
30. Солтүстік Қазақстанның көмір алқабы:
А) Торғай;
В) Екібастұз;
С) Майкүбі;
Д) Қарағанды;
Е) Шұбаркөл.
II - нұсқа
1. Қазіргі географияның негізгі 2 саласы:
А) экономикалық және океанографиялық;
В) физикалық және гидрологиялық;
С) экономикалық және физикалық;
Д) әлеуметтік, физикалық;
Е) орографиялық және климатологиялық.
2. Темірқазық жұлдызы көкжиектің қай тұсын көрсетеді?
А) солтүстік;
В) оңтүстік;
С) батыс;
Д) шығыс;
Е) солтүстік батыс.
3. 1 0 доғаның ұзындығы:
А) 1000 км.
В) 1110 км.
С) 111 км.
Д) 11100 км.
Е)100 км.
4. Тау шыңдары мен құрлықтағы терең ойыстардың теңіз деңгейінен биіктіктері картада белгіленді:
А) бергштрихпен;
В) шартты белгілермен;
С) цифрмен;
Д) әріппен;
Е) қат-қабат бояулармен.
5. Ең терең көл:
А) Байкал;
В) Таньганика;
С) Эйр;
Д) Титикака;
Е) Виктория.
6. Аустралияның шығысын, Жаңа Зеландия аралын ашқан ағылшын саяхатшысы:
А) Х.Колумб;
В) Ф.Магеллан;
С) Д.Кук;
Д) А.Виспутчи;
Е) А.Тасман.
7. Мұхит түбіндегі өсімдіктер мен жануарлар дүниесі:
А) планктон;
В) бентос;
С) балдырлар;
Д) нектон;
Е) маржан.
8. Ылғалға қаныққан ауаның жауын-шашын түрі:
А) шық пен қырау.
В) жаңбыр, қар.
С) шық,қар.
Д) бұршақ.
Е) қырау, қар.
9. Егер жел солтүстік-шығыстан соқса-
А) солтүстік-шығысқа барады.
В) оңтүстік-батысқа барады.
С) солтүстік-батысқа барады;
Д) оңтүстікке;
Е) оңтүстік-шығысқа.
10. Жердің су қабаты:
А) атмосфера;
В) литосфера;
С) гидросфера;
Д) биосфера;
Е) географиялық қабық.
11. Мұхит суы массасының зор тасқын түрінде белгілі бір тұрақты жолмен горизонтпль бағытта қозғалуы:
А) толқын;
В) цунами;
С) толысу;
Д) тайфун;
Е) ағыс.
12. Жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі сулар:
А) жер асты суы;
В) минерал;
С) термальдық;
Д) артезиан;
Е) еспе су.
13. Оңтүстңк Америкада Ла-Плата ойпаты орналасқан бөлігі:
А) солтүстік;
В) солтүстік-батыс;
С) шығыс;
Д) оңтүстік-шығыс;
Е) батыс;
14. Ең ұзын өзен:
А) Ніл;
В) Амазонка;
С) Орал;
Д) Конго;
Е) Амур.
15. Африкадағы халқы көп мемлекет:
А) Алжир;
В) Тунис;
С) Гана;
Д) Нигерия;
Е) Египет.
16. Қазақстан Республикасының Тәуелсіз мемлекеттер достығына мүше болған жылы:
А) 1995 жылы 30 қаңтар;
В) 1999 жылы 10 қаңтар;
С) 1992 жылы 2 қаңтар;
Д) 1991 жылы 21 желтоқсан;
Е) 1991 жылы 25 қаңтар.
17. Қазақстанның ең биік нүктесі:
А) Мұзтау;
В) Ақсоран;
С) Бесбақан;
Д) Хантәңірі;
Е) Бесшоқы.
18. Мұғалжар тауының биік нүктесі:
А) Сарыарқа;
В) Маңғыстау;
С) Жалпы сырт;
Д) Боқтыбай;
Е) Мұзтау.
19. Солтүстік мұхит үстінде қалыптасқан ауа массасы:
А) арктикалық;
В) қоңыржай;
С) теңіздік қоңыржай;
Д) континенттік;
Е) теңіздік.
20. Қазақстандағы ірілі ұсақты көлдер саны:
А) 21 580;
В) 175 550;
С) 48 000;
Д) 1875;
Е) 216.
21. Қазақстанда орманды даланы алып жатқан жер бөлігі:
А) 10 %
В) 14 %
С) 2,5 %
Д) 29 %
Е) 44 %
22. Бұл өлкеде Қарағанды, Екібастұз көмір алқабы орналасқан:
А) Каспий маңы;
В) Тұран;
С) Сарыарқа;
Д) Үстірт;
Е) Сібір үстірті;
23. «Шарын каньоны» орналасқан жер:
А) Алматы облысы;
В) Павлодар обылысы;
С) Ақмола облысы;
Д) Жамбыл обылысы;
Е) Қосатанай облысы.
24. 1999 жылғы қала халықының үлесі:
А) 50 %
В) 70 %
С) 30 %
Д) 60 %
Е) 80 %
25. Өнімді өндіруге және өткізуге жұмсауға аранлған барлық шығын:
А) еңбек өнімділігі;
В) пайдалы өнім;
С) өзіндік құн;
Д) пайда;
Е) жалпы өнім.
26. Қара металлургия өнімі:
А) концентраттар;
В) шойын, болат, прокат;
С) алюминий;
Д) мыс, мырыш;
Е) молибден.
27. Жердің құнарлығынан өсіру, ағаш отырғызып, эрозиядан қорғау шаралары:
А) рекультивация;
В) дезактивация.
С) мелиорция.
Д) ирригация.
Е) денудция.
28. Қазақстандағы ірі рекреациялық аудандар:
А) Хан-Тәңірі, Шары каньоны.
В) Тянь-Шань тауы,Көкшетау,Алтай.
С) Белуха,көккөл, Марқакөл.
Д) Солтүстік, Батыс Тянь-Шань.
Е) Балқаш, Алакөл, Бурабай.
29. Халқының саны бойынша 5-ші орында:
А) орталық.
В) солтүстік (11%).
С) оңтүстік.
Д) батыс.
Е) шығыс.
30. Солтүстік Қазақстандағы мұнай өңдеу зауыты:
А) Қостанай.
В) Атырау.
С) Шымкент.
Д) Павадар.
Е) Алматы.
III - нұсқа
1. География ғылым ретінде туған ел:
А) Греция.
В) Египет.
С) Қытай.
Д) Италия.
Е) Германия.
2. Жер бетіндегі кез келген нүктенің басқа
А) абсолюттік биіктігі.
В)тереңдік.
С)салыстырм алы биіктігі.
Д) азимут.
Е) атмосфералық қасы.м
3.Бастапқы меридиан өтетін қала:
А) Мәскеу.
В) Париж.
С) Лондон.
Д) Рим.
Е)Вашингон.
4. Мұхиттің белгілі бір бөліктерін алып жатқан зор көлемді суды:
А) өзен.
В) ауа массасы.
С) теңіздер;
Д) ағыстар;
Е) су массасы.
5. Құрлық бетінің тегіс немесе төбелі кең алқабы:
А) жазықтар;
В) қазан шұңқыр;
С) аңғар;
Д) ойыс;
Е) қырат.
6. Каспий теңізіне құятын өзен:
А) Іле;
В) Жайық;
С) Ертіс;
Д) Тобыл;
Е) Есіл.
7. Мұхит сулары мен оның беткі бөлігінде еркін жүзетін организмдер:
А) планктон;
В) бентос;
С) балдырлар;
Д) нектон;
Е) маржан;
8. Едәуір биікте су тамшылары мен мұз түйіршіктерінің шоғырлануы:
А) тұман;
В) шық;
С) жаңбыр;
Д) қырау;
Е) бұлттар.
9. Роман тіл тобына жатады:
А) словактар;
В) сербтер;
С) молдовандар;
Д) поляктар;
Е) хорваттар.
10. Әлемнің жеті кереметіне жатпайтын ескерткіш:
А) Аспалы бақтар;
В) Гелиос мүсіні;
С) Ұлы Қытай қорғаны;
Д) Зевстің алып мүсіні;
Е) Артмида храмы.
11. Жыл сайын белгілі бір маусымда қайталанып отыратын өзендегі су мөлшерінің көбеюін:
А) сабасынана түсуі;
В) тасқын;
С) су тасуы;
Д) жайылым;
Е) атырау;
12. Эри және онтарио көлдерін қосатын өзен:
А) Макензи;
В) Әулие Лаврентий;
С) Колорадо;
Д) Юкон;
Е) Ниагара.
13. «Атакама» деген -
А) шөл;
В) табиғат зонасы;
С) жануар;
Д) өзен;
Е) құс.
14. Құрлықтың ең үлкен жануары:
А) жираф;
В) зубр;
С) піл;
Д) бегемот;
Е) кит.
15. Крик дегеніміз -
А) тоғай;
В) талдар;
С) кеуіп қалған өзен арналары;
Д) маржан рифтері;
Е) өсімдік.
16. Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болған жылы:
А) 1992 жылы 4 қазан;
В) 1998 жылы 6 мамыр;
С) 1999 жылы 10 қаңтар;
Д) 1992 жылы 2 наурыз;
Е) 1990 жылы 25 қазан.
17. Қазақстанның ең биік нүктесінің абсолюттік биіктігі:
А) 7012 метр;
В) 8848 метр;
С) 6995 метр;
Д) 4622 метр;
Е) 4506 метр.
18. Орал тауының жалғасы:
А) Мұғалжар;
В) Маңғыстау;
С) Жалпы сырт,
Д) Сарыарқа;
Е) Мұзтау.
19. Үлкен иірімді ауа көлемінің ортасында атмосфералық қысым төмен:
А) торнадо;
В) циклон;
С) антициклон;
Д) смерч;
Е) дауыл.
20. Қазақстан көлдерінің қандай ерекшеліктері бар ?
А) Аумақ бойынша біркелкі таралмаған;
В) Бір уақытта пайда болған;
С) Су деңгейі өзгермейді;
Д) Қазаншұңқырлар біркелкі;
Е) Тұздылығы аз.
21. Бұл табиғат зонасы Қазақстан жеріне тек оңтүстік шетімен сүйірленіп кіруі:
А) орман;
В) орманды дала;
С) дала;
Д) шөлейт,
Е) шөл.
22. Қазақстанға оңтүстік бөлігі кіретін аласарған таулы өлке:
А) Маңғыстау;
В) Солтүстік Қарек жазығы;
С) Сарыарқа;
Д) Мұғалжар;
Е) Торғай.
23. Қазақстанда ең бірініші ұйымдастырылған қорық:
А) Үстірт;
В) Барсакелмес;
С) Ақсу-Жабағылы;
Д) Марқакөл;
Е) Наурызымы.
24. Эмиграция – бұл:
А) елден көшіп кету;
В) елге көшіп келу;
С) қайтып келу;
Д) еріксіз көшіру;
Е) көші-қону.
25. Қазақстан шаруашылығының басты саласы:
А) денсаулық саласы;
В) өнеркәсіп;
С) ауыл шаруашылығы;
Д) көлік саласы;
Е) қызмет көрсету саласы.
26. Қостанай мен Атасу кен орындарында темір шикізаты құрайтын пайыз:
А) 60 %
В) 70 %
С) 80 %
Д) 90 %
Е) 100 %
27. Егістік құрылымында Қазақстан негізгі орын алады:
А) астық шаруашылығында;
В) техникалық дақылдарда;
С) картопта;
Д) бау-бақшада;
Е) жем-шөпте.
28. Әйгілі Хан Тәңірі, Шарын каньоны орналасқан аудан:
А) солтүстік;
В) оңтүстік;
С) орталық;
Д) шығыс;
Е) батыс.
29. Шығыс Қазақстан халқының орташа тығыздығы:
А) 2 адам;
В) 3 адам;
С) 3,6 адам;
Д) 4,7 адам;
Е) 5,1 адам.
30. Солтүстік Қазақстанның ірі энергетикалық алқабы:
А) Екібастұз;
В) Қарағанды;
С) Леңгір;
Д) Кендерлік;
Е) Атырау.
