Қазақстанның географиялық орны ... анықтайды
A) Климаттық жағдайын
B) Табиғат жағдайын
C) Жердегі орнын
D) Жер аумағын
E) Шекарасын
Дұрыс жауап: B

Қазақстан Каспий теңізі арқылы шыға алады
A) Түркияға
B) Грузияға
C) Әзірбайджанға
D) Қырғызстанға
E) Арменияға
Дұрыс жауап: C

Еуропаға мен Азияға күнде саяхат жасауға болатын Қазақстанның қаласы
A) Ақтау
B) Манғыстау
C) Атырау
D) Жетібай
E) Қаламқас
Дұрыс жауап: C

Бір сағаттық белдеудің ішіндегі уақытты атайды
A) Жергілікті уақыт
B) Жазғы уақыт
C) Белдеулік уақыт
D) Декреттік уақыт
E) Мердиандық уақыт
Дұрыс жауап: C

Әрбір белдеудегі уақыт көршілес белдеудегі уақыттан ... айырмашылығы бар
A) 2 сағатқа
B) 3 сағатқа
C) 1 сағатқа
D) 4 сағатқа
E) 5 сағатқа
Дұрыс жауап: C

Қазақстан аумағындағы тас ғасырдың көне ескерткіштері табылған
A) Қаратау маңынан
B) Еділ сағасынан
C) Бетпақдаладан
D) Бұқтырма өзенінен
E) Есіл жағасынан
Дұрыс жауап: А

Қазақстан туралы алғашқы деректі берген
A) Страбон
B) Геродот
C) Птолемей
D) Эратосфен
E) Аристотель
Дұрыс жауап: B

Орталық және Орта Азия картасын жасаған
A) Қытай саяхатшылары
B) Рим саяхатшылары
C) Орыс саяхатшылары
D) Араб саяхатшылары
E) Грек саяхатшылары
Дұрыс жауап: A

Энциклопедист-ғалым Әл-Фарабидің туған қаласы
A) Тараз
B) Отырар
C) Құлан
D) Саудакент
E) Қойлық
Дұрыс жауап: B

Қазақстан аумағын ландшафтық және морфологиялық облыстарға бөлген ғалым
A) А. Краснов
B) И. Мушкетов
C) Л. Берг
D) Н. Северцов
E) Г. Карелин
Дұрыс жауап: C

Картографиялық бағыт ұстанған ғалым
A) Страбон
B) Птолемей
C) Геродот
D) Эратосфен
E) Аристотель
Дұрыс жауап: B

Ұлы Жібек жолы кезінде Батыс пен Шығысты жалғастырған өзен
A) Әмудария
B) Жайық
C) Сырдария
D) Жем
E) Шу
Дұрыс жауап: C

БҰҰ-ның дүние жүзілік ескерткіштері қатарына енгізілді
A) Қорқыт ата ескерткіші
B) Ахмет Иасауи кесенесі
C) Алаша хан күмбезі
D) Отырар қаласы
E) Саудакент қаласы
Дұрыс жауап: B

Есік пен Аралтөбе қорымдарынан табылды
A) Киіз үй
B) Күміс бұйымдар
C) “Алтын киімді адам”
D) Сарайлар
E) Мешіт-медреселер
Дұрыс жауап: C

Күн мен Айдың тұтылу ұзақтығын есептеп шығаруға көңіл бөлген ғалым
A) М. Қашғари
B) Әл-Фараби
C) Пифагор
D) Аристотель
E) Геродот
Дұрыс жауап: B

М. Қашғаридың “Диуани луғат-ат-түрк” атты еңбегінде … географиялық түсіндіктер берілген
A) Табиғат туралы
B) Өсімдіктер туралы
C) Өзендер туралы
D) Жануарлар туралы
E) Жер бедері туралы
Дұрыс жауап: C

М. Қашғаридің “Дөңгелек картасын” зерттегендер
A) К. Миллер, А. Герман
B) П. Карпинин, В. Рубрук
C) Ч. Цянь, С. Цзуан
D) С. Берг, И. Мушкетов
E) Чу-Цяй, Ч. Чунь
Дұрыс жауап: A

Орта Азияның физикалық географиясы мен геологиясына арналған “Түркістан” еңбегін жазған
A) Н. Северцов
B) П. Семенов
C) И. Мушкетов
D) А. Краснов
E) А. Бутаков
Дұрыс жауап: C

Жер қойнауында тоқтаусыз жүріп жатқан қозғалыстарды атайды
A) Сейсмикалық
B) Тектоникалық
C) Геологиялық
D) Ішкі
E) Сыртқы
Дұрыс жауап: B

Биік таулы аймақтардағы жер бедерін қалыптастырушы факторлардың бірі
A) Тасқын
B) Мұздықтар
C) Өзендер
D) Жел
E) Ағын су
Дұрыс жауап: B

Тұран ойпатын Қазақстан жерінде екі бөлікке бөлетін өзен
A) Шу
B) Сырдария
C) Ырғыз
D) Торғай
E) Арыс
Дұрыс жауап: B

Каспий маңы ойпатындағы төбешіктерді сипаттаған ғалым
A) Берг
B) П. Фальк
C) К. Бэр
D) Г. Карелин
E) А. Левшин
Дұрыс жауап: C

Торғай үстірті арқылы ағып өтетін өзендер
A) Жем, Ырғыз
B) Есіл, Тобыл
C) Ойыл, Жайық
D) Нұра, Сарысу
E) Жем, Жайық
Дұрыс жауап: B

Сарыарқаның өте көрікті таулары
A) Ақсораң, Шыңғыстау
B) Қарқаралы, Баянауыл
C) Мұғалжар, Ұлытау
D) Оқжетпес, Ұлытау
E) Ақсораң, Ұлытау
Дұрыс жауап: B

Орал тауының Қазақстан жеріндегі табиғи жалғасы
A) Мұғалжар
B) Торғай
C) Ақсораң
D) Ұлытау
E) Көкшетау
Дұрыс жауап: A

Жоңғар Алатауының бірден-бір ерекшелігі – тау төбелерінде
A) Тастардың болуы
B) Жазықтардың болуы
C) Қардың болуы
D) Жоталардың болуы
E) Ойыстардың болуы
Дұрыс жауап: B

Қазақстанның ең биік нүктесі орналасқан
A) Қытайдың шекарасында
B) Қырғызстанның шекарасында
C) Өзбекстанның шекарасында
D) Монғолияның шекарасында
E) Түркіменстанның шекарасында
Дұрыс жауап: B

Қазақстан аумағына түгілдей кіретін жота
A) Кетпен
B) Қаратау
C) Өгем
D) Шатқал
E) Піскем
Дұрыс жауап: B

Қазақстан аумағын тұтастай теңіз суы басып жатқан
A) Архейға дейін
B) Протерозойға дейін
C) Палеозойға дейін
D) Мезозойға дейін
E) Кайнозойға дейін
Дұрыс жауап: C

Мезозой эрасында теңіз Қазақстанның тек ... басып жатқан
A) Орталығын
B) Батысын
C) Шығысын
D) Оңтүстігін
E) Солтүстігін
Дұрыс жауап: B

Неогеннің аяғында күшті тектоникалық қозғалыс әсерінен Қазақстанда … тау түзілу болған
A) Каледондық
B) Альпілік
C) Герциндік
D) Байкалдық
E) Мезозойлық
Дұрыс жауап: B

Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісін зерттейтін ғылым
A) Тектоника
B) Геология
C) Сейсмология
D) Геохронология
E) Хроника
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның ежелгі платформалы аймағы
A) Шығыс Еуропа
B) Батыс Еуропа
C) Тұран ойпаты
D) Сарыарқа
E) Торғай
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның жас платформалы аймағы
A) Каспий маңы
B) Батыс Сібір
C) Сарыарқа
D) Торғай
E) Жем
Дұрыс жауап: B

Кайнозой эрасында пайда болған таулар
A) Орал
B) Маңғыстау
C) Жоңғар Алатауы
D) Ақсораң
E) Көкшетау
Дұрыс жауап: C

Қазақстанның барлық аймақтарында кездеседі
A) Антропогендік шөгінділер
B) Мезозойлық жыныстар
C) Палеозойлық жыныстар
D) Палеозойға дейінгі жыныстар
E) Кайнозойға дейінгі жыныстар
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның жер қойнауында Менделеев кестесіндегі элементердің ... кездеседі
A) 80 түрі
B) 99 түрі
C) 100 түрі
D) 101 түрі
E) 102 түрі
Дұрыс жауап: B

Қазақстанда мұнай бірінші рет алынды
A) Доссорда
B) Эмбіде
C) Мақатта
D) Теңізде
E) Қаламқаста
Дұрыс жауап: B

Қазақстан қойнауынан алғашқы отандық мұнай алғанына жүз жыл толғаны тойланды
A) 1999 ж.
B) 1998 ж.
C) 1997 ж.
D) 1996 ж.
E) 1995 ж.
Дұрыс жауап: A

Дүние жүзіндегі ең ірі “Алып” көмір кеніші орналасқан қала
A) Майкүбі
B) Екібастұз
C) Қарағанды
D) Қостанай
E) Торғай
Дұрыс жауап: B

Қазақстандағы темір кені
A) Теміртауда
B) Сарыбайда
C) Өскеменде
D) Жезқазғанда
E) Қаратауда
Дұрыс жауап: B

Қазақстанның дүние жүзі бойынша 3-ші орын алатын рудасы
A) Хромит
B) Марганец
C) Никель
D) Вольфрам
E) Фосфор
Дұрыс жауап: B

Қазақстанның хромит кен орындарының 99% кездеседі
A) Алтайда
B) Сәуірде
C) Мұғалжарда
D) Қаратауда
E) Алатауда
Дұрыс жауап: C

Полиметалл кенінің құрамында болады
A) Қорғасын, мырыш
B) Алтын, темір
C) Күміс, шойын
D) Боксит, болат
E) Хромит, никель
Дұрыс жауап: A

Қазақстанда ... алтын кен орыны бар
A) 190
B) 191
C) 192
D) 193
E) 194
Дұрыс жауап: A

Қазақстанда сирек кездесетін металлдар шоғырланған
A) Солтүстікте
B) Орталықта
C) Батыста
D) Солтүстік батыста
E) Оңтүстік батыста
Дұрыс жауап: B

Қазақстандағы бүкіл жер шарына теңдесі жоқ фосфорит кен орыны кездеседі
A) Ақтөбеде
B) Кемпірсайда
C) Қаратауда
D) Қандыағашта
E) Ақсайда
Дұрыс жауап: C

Асбестің ең ірі кен орны
A) Бөгетсайда
B) Хантауда
C) Жетіқарада
D) Мұғалжарда
E) Іле-Шу тауларында
Дұрыс жауап: C

Қазақстанның тұзға бай ауданы
A) Солтүстік
B) Каспий маңы
C) Батыс Сібір
D) Орталық
E) Шығыс
Дұрыс жауап: B

Қазақстан қоңыржай климаттық белдеудің ... жатыр
A) Батысында
B) Оңтүстігінде
C) Орталығында
D) Шығысында
E) Солтүстігінде
Дұрыс жауап: B

Жер бетіне түсетін күн сәулесінің ... %-тін атмосфера шағылыстырады
A) 25%
B) 20%
C) 22%
D) 23%
E) 24%
Дұрыс жауап: B

Қазақстанға антициклондық ауа райын әкелетін ауа массасы
A) Тропиктік
B) Арктикалық
C) Қоңыржай
D) Антарктикалық
E) Экваторлық
Дұрыс жауап: D

Қазақстанға Атлант мұхитынан келетін ауа аталады
A) Теңіздік
B) Теңіздік қоңыржай
C) Мұхиттық
D) Континенттік
E) Ылғалдық
Дұрыс жауап: B

Қазақстанға тропиктік ауа массасы келеді
A) Күзде
B) Жазда
C) Қыста
D) Көктемде
E) Жыл бойы
Дұрыс жауап: B

Жоңғар қақпасы арқылы Орталық Азияға қарай соғып тұратын жел
A) Муссон
B) Батыс
C) Пассат
D) Сайқан
E) Шілік
Дұрыс жауап: D

Ебі желін алғаш рет сипаттап жазған ғалым
A) Н. Северцев
B) Ш. Уалиханов
C) И. Мушкетов
D) В. Обручев
E) В. Сапожников
Дұрыс жауап: B

Сайқан желі соғады
A) Қыркүйек, сәуір айларында
B) Қазан, наурыз айларында
C) Ақпан, шілде айларында
D) Сәуір, қазан айларында
E) Қыркүйек, наурыз айларында
Дұрыс жауап: A

Қазақстан жерінде, қыста Сібір антициклоны орнаған кезде соғатын жел
A) Сайқан
B) Қордай
C) Шілік
D) Ебі
E) Мұғалжар
Дұрыс жауап: B

Қазақстанда жауын-шашынның ең көп түсетін жері
A) Батыс Алтай
B) Батыс Орал
C) Петропавл
D) Зайсан
E) Балқаш
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның ішкі алап көлдерінің ірілері
A) Каспий, Арал
B) Балқаш, Алакөл
C) Зайсан, Марқакөл
D) Алакөл, Теңіз
E) Қорғалжын, Зайсан
Дұрыс жауап: A

Қазақстан өзендерінің көп тараған аймақтары
A) Солтүстік
B) Таулы
C) Оңтүстік
D) Батыс
E) Шығыс
Дұрыс жауап: B

Қар суымен қоректенетін өзендер
A) Нұра, Жайық
B) Жем, Іле
C) Қаратал, Торғай
D) Сарысу, Есіл
E) Жем, Ертіс
Дұрыс жауап: A

Қармен қоректенетін өзен деңгейінің ең төмен кезеңі болады
A) Қыста
B) Жазда
C) Көктемде
D) Күзде
E) Жылда
Дұрыс жауап: B

Климат жағдайына байланысты көлдердің көбі Қазақстанның ... орналасқан
A) Оңтүстігінде
B) Солтүстігінде
C) Батысында
D) Шығысында
E) Орталығында
Дұрыс жауап: B

Қазақстанның тектоникалық көлдері
A) Балқаш, Алакөл
B) Каспий, Арал
C) Зайсан, Марқакөл
D) Жасылкөл, Алакөл
E) Арал, Зайсан
Дұрыс жауап: C

Каспий теңізі неоген дәуірінің аяғында жер қыртысының көтерілуінен бөлінді
A) Жерорта теңізінен
B) Арал теңізінен
C) Қара теңізден
D) Қызыл теңізден
E) Ақ теңізден
Дұрыс жауап: C

Каспий теңізінің порты орналасқан қала
A) Атырау
B) Ақтау
C) Өзен
D) Қаламқас
E) Жетібай
Дұрыс жауап: B

Қазақстанда ірі жер асты теңізі бар
A) Каспий маңы ойпатында
B) Мойынқұмда
C) Қызылқұмда
D) Қарақұмда
E) Бетпақдалада
Дұрыс жауап: B

Қазақстанда радонды ыстық минералды су көзі орналасқан
A) Қапаларасанда
B) Алмаарасанда
C) Сарыағашта
D) Жаркентте
E) Жаңақорғанда
Дұрыс жауап: B

Қазақстанның барлық тауларында ... мұздық бар
A) 2724
B) 2725
C) 2723
D) 2721
E) 2722
Дұрыс жауап: A

Топырақтың ең негізгі қасиеті
A) Өсімдіктің өсуі
B) Табиғи құнарлығы
C) Ауаның болуы
D) Жәндіктердің болуы
E) Судың болуы
Дұрыс жауап: B

Құрылымды топырақ болады
A) Құнарлы
B) Құнарсыз
C) Ұсақ
D) Сусыз
E) Ауасыз
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның негізгі астық өндіретін алқабы орналасқан
A) Қара қоңыр топырақ зонасында
B) Қара топырақты зонада
C) Ашық қара топырақты зонада
D) Қоңыр топырақты зонада
E) Сұр қоңыр топырақты зонада
Дұрыс жауап: B

Топырақтың құнарлығын кемітетін табиғаттың апаты
A) Жел
B) Нөсер
C) Топырақ эрозиясы
D) Зиянды жәндіктер
E) Арам шөптер
Дұрыс жауап: C

Қазақстанның қарағайлы ормандары таралған
A) Мұғалжар, Торғайда
B) Көкшетау, Қарқаралыда
C) Баянауыл, Тарбағатайда
D) Жайық пен Ертісте
E) Жалпы Сыртпен Батыс Сібірде
Дұрыс жауап: B

Дала зонасының дәрілік өсімдіктері
A) Шайшөп, итмұрын
B) Боз, бетеге
C) Кермек, жанаргүл
D) Қаңбақ, боз
E) Валериан, атқонақ
Дұрыс жауап: A

Қазақстанның шөлінде ғана өсетін дәрілік өсімдік
A) Жусан
B) Итмұрын
C) Дермене жусан
D) Ши
E) Жүзім
Дұрыс жауап: C

Шөлдерде өсетін ағаш тектес өсімдіктер
A) Кактус
B) Қарағаш
C) Сексеуіл
D) Қамыс
E) Жүзім
Дұрыс жауап: C

Қазақстанның оңтүстік шөлдерінде улы өрмекші тәріздестер кездеседі
A) Өрмекші
B) Жібек құрты
C) Қарақұрт
D) Көбелек
E) Құмырсқа
Дұрыс жауап: C

Шөл зонасында орналасқан қорық
A) Алакөл
B) Алматы
C) Үстірт
D) Ақсу-Жабағылы
E) Марқакөл
Дұрыс жауап: C

Қазақстанның Үстіртінде мекендейтін жануар
A) Ондатра
B) Муфлон
C) Жабайы есек
D) Қара күзен
E) Кірпі
Дұрыс жауап: B

Алтай аймағының ең үлкен көлі
A) Зайсан
B) Марқакөл
C) Тұранғыкөл
D) Язовое
E) Черновое
Дұрыс жауап: A

Қаратаудың пайдалы қазбалары
A) Фосфорит, полиметал
B) Алтын, күміс
C) Гипс, мыс
D) Көмір, мұнай
E) Темір, хромит
Дұрыс жауап: В

Қазақстан қорықтар саны бойынша ТМД-да ... орын алады
A) 16-шы
B) 15-ші
C) 14-ші
D) 13-ші
E) 12-ші
Дұрыс жауап: A

Ақсу-Жабағылы қорығының жануарлары
A) Суырлар
B) Ақ тырнақты аю
C) Ақ қояндар
D) Күзендер
E) Қарсақтар
Дұрыс жауап: B

Марқакөл қорығының дәрілік өсімдіктері
A) Жусан, жолжелкен
B) Долана, өрік
C) Аралий, “алтын тамыр”
D) Итмұрын, қарақат
E) Марал оты, арша
Дұрыс жауап: C

Сарыарқаның шөлейтті жазықтарында орналасқан ұлттық парк
A) Қарқаралы
B) Іле Алатауы
C) Баянауыл
D) Алтынемел
E) Көкшетау
Дұрыс жауап: C

Әйгілі Шайтанкөл орналасқан ұлттық парк
A) Қарқаралы
B) Алтынемел
C) Баянауыл
D) Іле Алатауы
E) Көкшетау
Дұрыс жауап: A

Қазақстанда ерекше қайталанбас, болашақта табиғат ескерткіштері қатарына қосылатын нысандар
A) 55
B) 60
C) 65
D) 70
E) 75
Дұрыс жауап: B