-Тема: 17-Шылау
1. Шылауды табыңыз.Д) Сайын.
2. Көмектес септігін тіркесетін септеулік шылауды табыңыз.С) Бірге.
3. Септеулік шылауды табыңыз.В) Арқылы.
4. Сұраулық демеулікті табыңыз.Е) ба.
5. Нақтылау мәнді демеулікті табыңыз.Д) қой
6. Шылаулардың мәні мен қызметіне қарай бөлінуін табыңыз.Е) Септеулік, сұраулық,жалғаулық.
7. Септеулік шылау қатарын табыңыз.Д) арқылы, қарай, бірге.
8. Көмектес септіктегі сөзбен тіркесетін септеулік шылауды анықтаңыз.С) бірге.
9. Берілген сөйлемдегі шылаулардың мағыналық түрін анықтаңыз.Е) Жалғаулық шылау.
10. Шылауы бар сөйлемді анықтаңыз.В) Жақанды көрдің (бе).
11. Шылауы бар сөйлемді анықтаңыз.Д) Сабақ басталды(ма)
12 Септеулік шылауды табыңыз.Е) Дайындық жұмысын жүргізу үшін арнайы топ құрылды.
13. Септеулік шылауды табыңыз.В) Колхоз үшін балық аулау маңыздырақ қой.
14. Шылауды табыңыз.А) Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.
15. Шылауды табыңыз.С) Не Көкше, не оның балапан таулары, не көгілдір еш уақытта Асқарды тойғызған емес.
16. Септеулік шылауды табыңыз.Д) Қарай.
17. Шылауға байланысты дұрыс қойылған тыныс белгіні анықтаңыз.А) Сен-ақ көрдім-ау көресінді.
18. Шылауы бар сөзді анықтың С) Түсірмекпісің.
19. Септеулік шылауды көрсетіңізЕ) Тек апасы түннен бері қатты мазасызданып, тынышы кетіп жүр.
20. Септеулік шылауды табыңыз.С) соң, қарай, туралы.
21. Атау септігііндегі сөзбен тіркесіп келетін септеулікті көрсетіңіз.А) Шамалы, үшін, туралы.
22. Барыс септігіндегі сөзбен тіркесетін септікті көрсетіңізЕ) Дейін, таман,қарай.
23. Шығыс септігіндегі сөзбен тіркесетін септікті көрсетіңіз.Е) кейін,соң,гөрі.
24. Қате жазылған шылауды анықтаңыз.С) Мынау мыспа, жезбе?
25. Септеулік шылауды сөйлемді табыңыз.С) Сенен кейін барамын.
26. Септеулік шылауды табыңыз.Д) Әнмен бірге көңілді күлкілер де естілді.
27. Шылаудың дұрыс жазылған нұсқасын көрсетіңіз.А) Астанада көрікті де, әсем үйлер көп.
28. Шылаулар мағанасына, тұлғысына, қызметіне қарай қалай бөлінеді,табыңыз.Е) Септеулік, демеулік, жалғаулық.
29. Шылау сөздер білдіретін мәні мен сөйлемде атқаратын қызметіне қарай нешеге бөлінеді,көрсетіңіз.В) 3.
30. Шылауды табыңыз.Д) жиналыстан кейін.
31. «Дейін, шейін,таман» шылаудың қай түрі екенін белгілеңіз.Д) Септеулік.
32. «Жуық,әрі, бері,бұрын» шылаудың қай түрі екенін белгілеңі Д) Септеулік.
33. «Гөрі, үшін, сайын» шылаудың қай түрі екенін белгілеңіз.Е) Септеулік.
34. «Туралы, жайында, сияқты» шылаудың қай түрі екенін белгілеңіз.Е) Септеулік.
35. Септеулік шылау қатарын табыңыз.С) Дейін,сияқты.
36. Шылау сөздер қатарын табыңыз.А) Үшін, және, ғана,түгіл.
37. Шылау сөздер қатарын табыңыз.В) Арқылы, дейін, туралы,ғана.
38. Шылау сөздер қатарын табыңыз.Д) Алайда ,егер, сайын,арқылы.
39. Шылау сөздер қатарын табыңыз.А) Тәрізді, дейін,қабат,соң.
40. Шылау сөздер қатарын табыңыз.В) Өйткені, егер де, ьіресе,, мен, бен.
41. Атау септіктегі сөздермен тіркесетін септеулік шылауларды көрсетіңіз.В) Арқылы, жайында, жөнінде.
42. Барыс септігіндегі сөздермен тіркесетін шылауларды табыңыз.Е) Деін, шейін,таман, қарай.
43. Шығыс септіктегі сөздермен тіркесетін септеулік шылауларды табыңыз.Д) Кейін, соң, гөрі, әрі,бері.
44. Көмектес септіктегі сөздермен тіркесетін септеулік шылауларды табыңыз.С) Қатар, бірге, қабат.
45. Шылаушы сөз қызметін белгілеңіз.Д) Бастауыш.
46. Шылаулы сөз- сөйлемнің қандй екенін көрсетіңіз.Д)
47. Септеулік шылаумен тіркесіп тұрған сөзді көрсетіңіз.А) Көлге таман.
48. Септеулік шылаумен байланысып тұрғңан тіркесті көрсетіңіз.А) Жиналыстан кейін.
49. Көмектес септігіндегі сөзбен тіркесіп тұрған шылауды көрсетіңіз.В) Көбейтумен қатар.
50. Батыс септігіндегі сөзбен тіркесіп тұрған шылауды көрсетіңізЕ) Саған дейін.
51. Септеулік шылауды табыңыз.Д) Соң.
52. Септеулік шылауды ажыратыңыз.А) Шейін.
53. Шылау сөзді табыңыз.С) Бірақ.
54. Шылау бар сөйлемді табыңыз.А) Мейрам әлдекімге телефон арқылы әмір етті.
55. Септеулік шылаумен тіркесіп тұрған сөзді көрсетіңіз. А) Сенен бұрын.
56. Көмектес септігіндегі сөзбен тіркесіп тұрған шылауды көрсетіңіз.А) Тумен бірге.
57. Батыс септігіндегі сөзбен тіркесіп тұрған шылауды көрсетіңіз.В) Үйге қарай.
58. Шылауды көрсетіңіз.Е) Да,де,сияқты.
59. Септеулік шылауды көрсетіңіз. В) Бұдан кейін қарсыласудан ештеңе өнбейді.
60. Септеулік шылауды көрсетіңіз.В) Біраз жер жүргеннен кейін демалдық.
61. Септеулік шылады көрсетіңіз.А) Бұрын көрген таныс тәрізді жаныңды билеп әкетеді.
62. Септеулік шылауды көрсетіңіз.Е) Өмір бір орында тұрмайды,онымен бірге ілесу керек.
63. Септеулік шылауды көрсетіңіз.Д) Тибалық мұз астынан сыртқа шыққан соң, жағаға ұмтылды.
64. Септеулік шылауды көрсетіңіз.Е) Сағат сайын.
65. Септеулік шылауды көрсетіңіз.Е) Төмен қарай.
66. Септеулік шылауды көрсетіңіз.Е) Жұмыстан бұрын сенімен кездесу қиын боп кетті.
67. Септеулік шылаулы сөйлемді көрсетіңіз.Д) Полк командирі кеткен соң пулеметшінің қасына барды.
68. Толық мағанасы жоқ, сөйлем мүшесі бола алмайтын сөздерді анықтаңыз.Д) Шылау.
69. Кейде түбірмен бірге жазылатын шылауды көрсетіңіз.В) ма.ме.
70. Болымсыздық демеулік шылауды көрсетіңізА) Түгіл,тұрмақ.
71. «Секілді», «сияқты» шылаулардың түрін анықтаңыз.С) Септеулік шылау.
72. Одағай құрамындағы шылауды табыңыз.Д) Ойпырмай.
73. «Таман», «тарта»шылауы қандай септіктердегі сөзді меңгереді, көрсетіңіз.С) Барыс септік.
74. «Соң», «бұрын» шылауын меңгеретін септікті табыңызВ) Шығыс септік
75. «Сықылды», «секілді», «турасында» деген шылаулардың алдында қай септіктегі сөз тұрады, көрсетіңіз.С) Атау септік.
76. «Сайран, үшін»- шылауларының алдындағы сөз қай септікте тұратынын көрсетіңіз.Д) Атау.
77. «Бері», «гөрі» шылаулары алдындағы сөздің қай септікте тұруын керек етеді, дұрысын көрсетіңіз.А) Шығыс.
78. «Әрі», «гөрі», «соң» шылаулары алдындағы сөз қай септікте тұрады, дұрысын белгілеңіз. В) Шығыс.
79. «Қатар», «бірге» шылаулары қай септіктен соң келеді, табыңыз.А) Көмектес.
80. «Мыс», «міс»- шылауларының мағанасын анықтаңыз.С) Болжалдық.
Жалғаулықтар
1. Жалғаулық шылауды табыңыз.Е) Сол себепті.
2. Ыңғайластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды табыңыз.С) Және.
3. Қарсылықты қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды табыңыз.В) дегенмен
4. Талғаулықты қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды табыңыз.Д) немесе
5. Себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды табыңыз.Е) Өйткені
6. Шарттық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды табыңыз.А) Егер
7. Жалғаулық шылауға жатпайтын шылаулар қатарын табыңыз.А) Туралы, сайын, тәрізді.
8. «Дейін», «таман», «қарай» шылауларын тіркесетін септіктің түрін табыңыз.Е)
9. «Бірлесе» шылауы жалғаулық шылаудың қай түрі екенін көрсетіңіз.Е) Кезектес.
10. Қарсылықты қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар қатарын анықтаңыз.В) Бірақ, дегенмен.
11. мен,бен,пен тұлғасымен келген шылауды табыңыз.С) Қайрат пен ақыл жол табар, қашқанға да қуғанға.
12. Да, де, та, те тұлғасымен келген шылауды табыңыз.С) Туған жердің күні(де) ыстық, түні(де) ыстық.
13. Жалғаулық шылауды табыңыз.Кейде, егер, сонда да.
14. Ыңғайлас жалғаулықты анықтаңызВ) мен, да, және.
15. Қарсылықты жалғаулықты анықтаңыз.С) алайда, әйтседе, бірақ.
16. Себеп-салдар жалғаулықты анықтаңыз.Е) өйткені, сондықтан, неге десеңіз.
17. Жалғаулық шылауды табыңыз.Е) Тау мен тасты су бұзар,адамзатты сөз бұзар.
18 Жалғаулық шылаудың білдіретін мағыналық қатынастарын көрсетіңіз. А) 5.Д) 4.
19. Сырт тұлғасы жағынан көмектес септік жалғауына ұқсас шылауларды анықтаңыз.А) мен (бен,пен).
20. «Я», «яки», «немесе» шылауларының қатысуы арқылы қандай құрмалас жасауға болады.В) Талғаулы.
21. «Сол үшін», «өйткені» шылауларының мағынасын анықтаңыз.С) Себеп-салдар қатынас.
22. Мына сөйлемге қай шылау лайық, көрсетіңіз.В) Де.
23. Мына сөйлемге қай шылау лайық, көрсетіңіз.А) Сайын.
24. Мына сөйлемге қай шылау лайық, көрсетіңіз.С) Кейін.
25. Ыңғайластық жалғаулықтар қатарын көрсетіңіз.С) Мен (бен, пен),да (де,та, те),және, әрі.
26. Қарсылықты жалғаулықтар қатарын көрсетіңіз.С) Әйтседе, бірақ, дегенмен, сонда да.
27. Талғаулықты жалғаулықтар қатарын көрсетіңіз.С) Я, не, немесе, болмаса, яки, әлде.
28. Себептік жалғаулықтар қатарын көрсетіңіз.Е) Өйткені,себебі, неге десең.
29. Салдарлық жалғаулықтар қатарын көрсетіңіз.Е) Сондықтан , сол себептен
30. Шартты жалғаулықтарды табыңыз.С) Егер, егер де онда.
31. Шылаулы бар сөйлемді табыңыз.Д) Күндіз де, түнде қасынан шықпады.
32. Жалғаулық шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Д) Алтынай – күйші әрі әнші.
33. Ыңғайластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды көрсетіңіз.А) Марат (пен) Қанат келді.
34. Шылау ма Қосымша ма ажырытыңыз.С) Жатыс септік жалғауы.
35. Ыңғайлас мәнді жалғаулық шылауды көрсетіңіз.В)
36. Шылауды көрсетіңіз.Д) Жақсының сөзі (де), өзі (де) жақсы.
37. Сұраулық шылауды сөйлемді табыңызЕ) Кешегіні айтып қойғанбысың.
38. Шығыс септікпен бірге келетін септіктерді көрсетіңіз.Е) Менен бұрын сен сөйле.
39. Қарсылықты жалғаулық арқылы байланысып тұрған сөйлемді табыңыз.А) Жаңғақ барлық жерде өседі бірақ пісіп үлгермейді
40. Талғаулы жалғаулық арқылы байланысып тұрған біріңғай мүшелі сөйлемді табыңыз.Е) Біз оны не жұмысынан, не үйінен кездестіре алмадық.
41. Жалғаулық шылау арқылы байланысып тұрған сөзді көрсетіңіз.С) Мал мен бас.
42. Жалғаулық шылауды табыңыз.С) Бірақ.
43. Себеп-салдарлық жалғаулықты табыңыз.В)
44. Кезектес жалғаулық арқылы байланысып тұрған біріңғай мүшелі сөйлемді табыңыз.А) Көктем айларында біресе жаңбыр, біресе қар жауады.
45. Ыңғайлас мәнді жалғаулықты табыңыз.А) Және.
46. Шартты жалғаулықты табыңыз.А) Егер, егер де.
47. Қарсылықты жалғаулық қатысқан сөйлемді табыңызА)
48. Ыңғайлас мәнді жалғаулықты табыңыз.А) Және, тағы.
49. Қарсылық мәнді жалғаулықты табыңыз.А) Дегенмен, сөйтсе де.
50. Ыңғайластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды көрсетіңіз.А) Марат (пен) Қанат келді.
51. Шылауды көрсетіңізД) Ма, ме, бірақ,дағы.
52. Шылауды табыңыз.Е) Қарағым –ау.
53. Шылауды табыңыз.Д) Және, да.
54. Шылауы бар сөйлемді табыңыз.А) Әңгімені келістіріп – ақ айтасың.
56. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.А) Қалам мен қағаз стол үстінде жатыр.
57. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.А) Рас,бұл дұрыс айтады, қателік жоқ.
58. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.С) Ол әрі қаламмен, әрі қарандашпен жазып отыр.В) Қарағым-ау, әнің әдемі екен.
60. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Е) Үлкендер жиналып қалды, ал балалар ше?
61 Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.С) Сірә да, бұл сөзінің сетен кетпес.
62. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Е) Адамға адамды жанастыратын тіл-ау.
63. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Бірақ Шымырбайдың қойшы деген аты ғана.
64. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Рақыммен әйелі Ақлимамен бірге кетті.
65. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Телі мен тентек қайда да бар болатын.
66. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Е) Қызметін істесе де, қарайласқысы келмегені ғой.
67. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.А) Ақын неміс ақшасын көрсеткеннен кейін ғайып болды.
68 Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.С) Бас қамын бағалау ғана қалды.
69. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Е) Айтпай тұрып сүйінші бере ме екен
70. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Өйткені ол сәл ширақ басып, бізден озып кетті.
71. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.Д) Әрқашан да солай, маған ешкім сенбейді
72. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Аздан соң Ербол Абайлардан бөлініп кетті.
73. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.А) Шеше-ау, аяздан үсіп қала жаздапсыз ғой.
74. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Бертін келе, ел түйе сияқты болды.
75. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.В) Зор даусында ыза мен зіл бар.
76. Жалғаулық шылауды көрсетіңіз.Д) Біздің ауыл егін де егеді мал да өсіреді.
77. Жалғаулық шылауды көрсетіңізС) Түн мен Күн орнын ауыстырды.
78 Жалғаулық шылауды көрсетіңізА) Егер де әйнекті ағаш балғамен ұрсаңыз, ол сынбайды әрі шытынайды.
79. Жалғаулық шылауды көрсетіңізЕ) Қарыз бен парыз.
80. Жалғаулық шылауды көрсетіңізВ) Қыз бен ұл.
81. Шылауды көрсетіңізД) Біраз жүргеннен кейін сәл бөгелдік
82. Шылауды көрсетіңізА) Көптен бері айта алмадым.
83. Сұраулық шылаулы сөйлемді анықтаңыз.Д) Кешегіні айтып келген-ді.
84. Септеулік шылаулар қатарын табыңыз.А) кейін, соң.
85. Кезектестік қатынасты білдіретін жалғаулықтарды табыңыз.С) Бірде, біресе.
86. «Мен», «бен», «пен» шылауларының мағынасын анықтаңыз.А) Ыңғайластық қатынас.
87. Сабақты жақсы айттың, дегенмен,әлі толықтыруға болады.А) Қарсылықты қатынастағы жалғаулық.
88. Әлде сор, әлде бағы әуреледі.В) Талғаулықты.
89. Іс-әрекеттің нәтижесін білдіретін жалғаулықты ажырытыңыз.Е) Сондықтан, сол себепті.
90. Егер жұмысың өнсін десең, ретін тап.С) Шартты жалғаулық
91. «Да» шылауымен тұлғалас сын есім түбірлі етістікті көрсетіңіз.С) Иә, барынша жаманда, сонда ұтарың не?
92. Қарсылық мәнді жалғаулық шылауларды көрсетіңіз.С) Алайда, дегенмен.
Демеуліктер
1. Демеулік шылауды табыңыз.А) Ғана
2. Болжалдық демеулікті табыңыз.С) мыс.
3. Күшейткіш демеулікті табыңыз.Д) –ау
4. Демеулік шылауды табыңыз.С) Түгіл.
5. Дефиспен жазылатын шылаулар тобын көрсетіңіз.А) ау, ақ, мыс, міс, ды, ді.
6. Демеулік шылаулы сөйлемді табыңыз.В) Жолшыбай аптап ыстық еңсемізді көтермей қойған (ды).
7. Қате жазылған шылауды табыңыз.Д) Қазір ақ барамыз.
8. Демеулікті табыңыз.С) ше, -ау, -ды.
9.Сұраулық демеулікті көрсетіңіз.Д) ма, ме, ше.
10. Сұраулық демеулікті табыңыз.С) Сен барамысың?
11. Шылау, мағынасын ажыратыңыз.Д) Тежеу (шектік) демеуліктері.
12. Шылау мағынасын ажыратыңыз.Е) Сұраулық демеуліктері.
13. Шылау, мағанасын ажыратыңыз.А) Күшейткіш демеуліктер.
14. Шылауды көрсетіңіз.А) Жаяу-ақ.
15. Мына сөйлемге қай шылау лайық, көрсетіңіз.Кейбір өсімдіктердің өзінен сүт бөліп шығаратыны ертеден- белгілі.С) -ақ.
16. Мына сөйлемге қай шылау лайық, көрсетіңіз. Өрт бидайға тиетін болды-....!А) -ау.
17. –мыс (міс) шылауларының негізгі сөзге үстейтін мағынасын анықтаңыз.А) Болжалдық.
18. –Ақ, -ау, -ай, әсіресе, да, де, та, те шылауларының негізгі сөзге А) Күшейткіш.
19. Ғана (қана), тек, кейде, -ақ шылауларының негізгі сөзге үстейтін мағынасын табыңыз.
20. Қой (ғой), -ды (ді, -ты, -ті) шылауларының негізгі сөзге үстейтін мағынасын табыңыз.Д) Нақтылау мәнді.
21. Түгел тұрсын, тұрмақ шылауларының негізгі сөзге үстейтін мағынасын белгілеңіз.Е) Болымсыздық немесе қарсы мәнді.
22. Ма (ме, ба, бе, па, пе) шылаулырының негізгі сөзге үстейтін мағынасын белгілеңіз.Д) Сұраулық.
23. Сөзөдерді де, сөйлемдерді де байланыстыра алмайтын шылауларды белгілеңіз.Д) Демеулік.