Бабаларымыз “Аурудың алдын ал, жаудың алдын ал, қайта көтерілген даудың алдын ал” деген екен.

Бұл егілетін иістерді, химиялық немесе жасанды заттарды, тұрмыстық химиялық құралдарды және белгілі бір дәрілерді иіскеуге әуестікпен сипатталатын ауру.

Ежелгі палеолит дәуірінің өзінде-ақ (біздің дәуірімізге дейінгі 40000-10000жыл) адам баласы есірткінің не екенін білген. Мысалға, шумерлер, қытайлар мен гректер, ацтектер, сібір тайпалары адамды қоздыратын кейбір есірткілердің қасиетін түсінген. Олар есірткі заттарын діни мақсатта және медицинада пайдаланған.

ЖИТС – жүре пайда болатын иммунды тапшылық синдромы – жынысқа, жасқа қарамайтын жұқпалы дерт. Әзірге бұл дерттен құлан-таза айықтырып жіберетіндей дәрі табылған жоқ. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымның деректері бойынша, жер шарында бүгінге дейін 30 млн. астам адамның осы ауруды жұқтырғаны тіркелген. ЖИТС – жүре пайда болатын иммунды тапшылық синдромы көбінесе 20 жастан 49 жасқа дейінгі адамдар арасында жиі кездеседі.

Диагноз-үкіммен пара-пар. Вируспен зақымданған организм өзін өзі қорғай алмайды-керек десеңіз жәй тұмаудың өзі қайғылы оқиғаға алып келеді. 21 ғасыр безгегі «жаппай қыру құралына» айналды. Ғалымдар мен дәрігерлер дабыл қағуда: бұл жәй эпидемия емес, бұл-пандемия.

Бүгінгі күні “стресс” деген сөзді ел арасында жиі естиміз. “Стресс оның жанын қажытты ғой”- деп те жатады. Сонда “стресс” деген не?

Витаминдер (vita- өмір,amin- қажетті) – бұл организмнің тіршілігіне қажетті заттар. Витаминдер организмге қоректік заттармен бірге жеткізіледі. Олар организмде өтетін барлық процестерге қатысады: организмнің қалыпты жағдайын қамтамасыз етеді, өсіп дамуы, қоршаған орта факторларының ықпалына тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

XIX ғасырдың 67-жылының шамасы. Үлкен өзен бойындағы Мұқыр форпосында тұратын И.Ф.Бородин деген қазақ-орыстың үйі.

Халықтық психологияда ғасырлар бойы жинақталып, жүйеленген ұлттық дәстүр, әдет-ғұрып, эстетикалық таным, халықтың жан дүниесі сөз болады. Халықтық психологияның теориялық мәселелерін зерттеумен этнопсихология деп аталатын ғылым саласы айналысады.

Халқымыздың психологиясын аса биіктен көрсететін ұлттық ерекшеліктерінің бірі – суырып салма шешендік. Ш.Уәлиханов: «Қазақ шешендікке құмар, сөз өнерін, әсіресе әзіл-оспақты жаны сүйеді» – деп айтқан еді.

Атағы көп елге тараған Байдалы шешен кедейлікпен өмір сүріпті.

Сырым он бес жасында бір құшақ отын құшақтап Нұралы ханның ауылының сыртынан өтіп бара жатса, иығына шапан жамылып, далада тұрған хан баланы шақырып алып

Дәрігер: Стрестен қорғанудың ең басты әдісі – қызғылықты, өзіңіз қалағандай өмір сүруге тырысу. Жақсы дем алу, спортпен айналысу, денсаулықты күту. Күнделікті тірлік қана емес, өмірдің көптеген жағына қызығушылық таныту, ақыл-ой көкжиегін кеңейту, көп оқу, көп іздену, күйгелек болмау – өзге жол жоқ.

Еуропадағы ең жалқау халық – португалдықтар екен.

Әр адамның өзіне тән ерекшеліктері болады. әсіресе, қызығушылық қасиеттері. Мысалы атақты Наполеон Бонапарт қалайы солдаттардан коллекция және сағат жинаған.